Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem sonrası çok sayıda şehir etkilendi.
Yaşanan büyük felaketin ardından gözler İstanbul’a çevrildi.
Uzmanların görüşleri arka arkaya sıralanırken, Marmara Bölgesi için deprem olacağı görüşü hakim.
Doğu Anadolu fayı hakkında konuşan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’dan Prof. Şamil Şen, ABD’deki San Andreas ve Garlock fermuar tipi fay hatlarının Elbistan fermuar tipi fay hattına benzediğini söyledi.
Önemli uyarılarda bulundu
ABD’li bilim adamlarının bu iki fay üzerinde çalıştıklarına değinen Şen, Marmara’da da fermuar tipi fay hatları olduğuna dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundu.
Şen, Türkiye’de ilk kez fermuarlı tip arıza sistemini gündeme getirdiğini söyledi.
“Marmara’daki son depremler gibi çift depremler olabilir”
prof. Dr. Şamil Şen, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
Burada Doğa Anadolu fayı ile San Andreas fayının 3 boyutlu gerilme dağılımını görüyoruz. Görüldüğü gibi iki fay simetrik görünmektedir. Bizim fayımız sol yönlü, San Andreas fayımız sağ yönlü. Fermuarın açık kısmı ve kapalı kısmı şeklinde iki kusur birbirine benzemektedir. Marmara’da farklı şubeleri var. İzmit’ten gelen Kuzey Anadolu Fayı, Marmara Denizi’nde kollara ayrılır. Fermuar formuna benzer. Yani burada da çifte sarsıntılar, yani son sarsıntılarımız söz konusu olabilir.
“Bundan sonra duyan meslektaşlarımız inşallah hayata geçirir”
ABD’de bu konuda tartışmalar var. Türkiye’de deprem böyle oldu. Çift beyin sarsıntısı olasılığı hakkında da tartışıyoruz. Burada söylemek istediğim, eğer fay mekanizmasını bilirsek, buradan alacağımız verilerle gelecekte olabilecek depremleri, artçı depremleri ve dünyanın rastgele bir yerindeki depremleri modelleyebiliriz. Modeller çerçevesinde hasar azaltma çalışmaları yapılabilir. Şimdiye kadar kimse bu modeli önermedi. Her iki coğrafyayı da bildiğim için o bölgelerde çalıştığım için böyle bir modelin işe yaradığını savunuyorum. Bundan sonra duyan meslektaşlarımızın hayata geçirmesini temenni ediyorum. Amerikalılar bunu biliyor, 2016’da bir dergide fermuar hatası paterni çıktı. 2018’de Tibet’te bir yazıda çıktı.
“Kahramanmaraş depremiyle ilgili soruşturma İstanbul için önemli”
Şen, olası Marmara depremi için Kahramanmaraş depremindeki incelemelerin önemli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
ABD’de New York Times gazetesinde yayınlanan bir yazıda, ABD’nin Türkiye’deki depremi incelemesinin önemli olduğu söyleniyor. Olası bir İstanbul depremi için Kahramanmaraş bölgesindeki depremin araştırılmasının da önemli olduğunu söyleyebilirim. San Andreas fayı, dünyadaki en büyük doğrultu atımlı faydır. ABD Kaliforniya’daki Doğu Anadolu fayının iki katı büyüklüğündedir. Bu iki fayın geometrisine baktığımızda Malatya’nın güneyinde ve doğusunda iki fay bulunmakta ve bunlar birleşmektedir. Fermuarlı bir yapıya benziyor. San Andreas fayı üzerinde çalışanlar bunu daha önceden biliyor. Bu geometriye benzeyen San Andreas fayı var. Örneğin, San Andreas fayı Los Angeles’ın kuzeyinden geçer. Fermuarlı bir yapı oluşturur. Amerikalılar bunu görmüşler ve diyorlar ki; Kahramanmaraş’ta sarsıntı oldu. ‘Los Angeles’ta veya California’da büyük bir deprem olsa diğer faydası beyin sarsıntısı olur mu’ şeklinde tartışmalar var. Bu yüzden bu benzerlik onlar için değerlidir.
